Nereden Nereye

1911-1923 yılları arasında 4 milyon km2'den fazla toprağı kaybeden ve yıkılan Osmanlı İmp.'nun yerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti, imzaladığı Lozan Antlaşması ile; 1912 öncesi borçların %62 sini, 1912 sonrası borçların ise % 77'sini üstleniyordu. Bu kapsamda ödenmesi gereken borç miktarı  84.597.495 TL. idi.  Türkiye Cumhuriyeti'nce devralınan bu borçların ödemesi, planlanan süreden 29 yıl önce,1954 yılında bitirildi.

Osmanlı Devleti'nden, Türkiye'ye kalan sanayi mirasını gösteren en iyi kaynak, Ticaret ve Ziraat Nezareti tarafından yaptırılan 1913-1915 yılları sanayi sayımıdır. Buna göre; Osmanlı Devleti'nde yüksek fırınlar ve metalurji fabrikaları yoktur. İzmir'de bulunan montaj niteliği taşıyan buhar makinası, içten yanmalı motorlar, un, sabun, yağ, havlu ile makarna fabrika tesisatı imal eden dört fabrika ve Adana ile Tarsus'taki dört pamuk ipliği fabrikası dışında önemli sayılabilecek herhangi bir sanayi kuruluşu bulunmamaktadır. Bu kuruluşların  büyük çoğunluğu ise yabancılara ve onların himayesindeki yerli gayrimüslimlere aitti.

01 Teşrinev-vel (Ekim) 1910 tarihinde İstanbul bölgesinin kullanım ihtiyacı için elektrik tevzi şebekesi yaptırılması ve sistemin 50 sene süresince işletilmesi hususunda beynelmilel bir ihale yapılmış, ihaleyi Macar Ganz Şirketi almış, ihalede Anadolu yakasının elektriklendirilmesi işi ise sonraya bırakılmıştır. Şirket, Kabataş'ta iki adet 500 beygir gücünde lokomobil kurmuş, bu lokomobillerin kayışla çevirdiği jeneratörler 11 Şubat 1914 tarihinde İstanbul tramvaylarına (yapım tarihi 1871), üç gün sonra da İstanbul şebekesine ve abonelere akım vererek ahaliyi elektrik ile tanıştırmıştır. Böylece ülkenin diğer yerleşim merkezlerinde elektrik yok iken İstanbul, İzmir ve Tarsus'a elektrik ulaştırılmış oldu.

1923 yılında Türkiye nüfusunun 11-12 milyon civarında olduğu tahmin edilmektedir. İlk kapsamlı nüfus sayımı ise ancak 1927 yılında yapılabilmiştir. Sayım sonucunda nüfusun 13.648.270 olduğu, bu nüfusun %75,8'inin kırsal (10 binden az nüfuslu), %24,2'sinin ise kentsel alanlarda yaşadığı tespit edilmiştir. Resmi olmayan verilere göre 1923-1924 Eğitim-öğretim yılında Türkiye de 4.894 ilkokul, 23 lise, 64 meslek okulu, 9 fakülte ve yüksek okul olmak üzere toplam 5.062 öğretim kurumu vardır. Bu okullarda görevli olan öğretmen ve öğretim üyesi sayısı ise toplam 11.918 iken öğrenci sayısı ise 358.548'dir. ( İlkokul 341.941, ortaokul 5.905, lise 1.241, meslek okulu 6.547, yüksek öğretim 2.914 öğrenci) Eğitim-öğretim durumu hakkında ilk resmi veriler ise ancak 1935 yılında toplanabilmiş, buna göre okuma yazma bilenlerin toplam nüfusa (16.158.567 kişi) oranı% 19.2'ye (Bunun % 29.3’ünü erkekler, % 9.8’ini ise kadınlardır) ulaşmıştır.

1923 yılında 11-12 milyon nüfus için ülkemizde sunulan sağlık hizmetleri, 86 adet hastahane ve sağlık kuruluşunda 554 hekim, 69 eczacı, 4 hemşire, 560 sağlık memuru ve 136 ebe ile verilmekte idi. Toplam hasta yatağı kapasitesi ise 6.437 dir. (1700 kişiye bir yatak) Cumhuriyet ilan edildiğinde, ulusal sınırlarımız içinde; 13.900 km’si stabilize şose,  4.450 km’si toprak olmak üzere, toplam 18.350 km yol ve 94 köprü vardı. Demiryolu hattı ise 4.559 km.idi ve büyük kısmının bakım/ onarım ihtiyacı olduğu gibi batıdaki ray genişliği ile Doğu bölgesindeki ray genişlikleri de aynı değildi.

Türkiye’de 1923 yılında alt yapı eksikliği sebebi ile sulamanın bile yapılamadığı, karasaban kullanıldığı tarımda,1940 yılına gelindiğinde yürütülen bilimsel ve planlı tarım politikaları ile toplam traktör sayısının 1.066'ya ulaştığı, üretimin arttığı görülmüştür. Yeraltı ve üstü kaynaklarda Osm. İmp.'luğu zamanında yabancılara verilen ve imtiyazlarla işletilen birkaç metal madeni, kurşun, çinko, bakır, (Zonguldak'taki) taş kömürü, kireç, kükürt ve taş ocakları dışında ülkede madencilik yapılmıyordu.

Bugün bizler, Atatürk ve silah arkadaşlarının kurup bize emanet ettiği bu ülkeyi, '' Geçmişi unutmadan Geleceğe yönelik gayretlerimizi artırarak'' çağdaş ve hukukun üstün olduğu demokratik, laik ve sosyal bir devlet haline getirme sorumluluk ve bilincinde olmalıyız.

Saygılarımla.